De jonge ster Beta Pictoris, slechts 63 lichtjaar verwijderd van de aarde, blijft astronomen verbazen. Ondanks uitgebreid eerdere studies heeft de krachtige James Webb-telescoop recentelijk een opmerkelijke ontdekking gedaan: een tot dusver onopgemerkt ‘staartje’ van stof dat uit een van de stofschijven rondom de ster steekt.
Het Ontstaan van de Ontdekking
Beta Pictoris staat bekend om zijn puinschijven als gevolg van planetaire botsingen, maar deze nieuwe structuur, ongeveer 16 miljard kilometer lang, werd onthuld door het MIRI-instrument aan boord van de James Webb-telescoop. Dit instrument, met een hogere gevoeligheid en resolutie dan eerdere aardse instrumenten, maakte het mogelijk dit stoffige staartje te detecteren.
Een Recentelijk Gevolg van een Botsing
Het stoffige staartje wijst mogelijk op een recente botsing, volgens onderzoeker Marshall Periin. Na een dergelijke botsing produceert de ster aanzienlijk veel stof, dat in eerste instantie in dezelfde baan als de bron blijft, maar later verspreidt, wat resulteert in een langgerekte, stoffige ‘staart’.
Afbeelding: NASA, ESA, CSA, STScI, C. Stark and K. Lawson (NASA GSFC), J. Kammerer (ESO), and M. Perrin (STScI).
Ondersteuning vanuit ALMA
Waarnemingen van het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in 2014 tonen een concentratie koolstofmonoxide nabij het staartje. Aangezien koolstofmonoxide binnen 100 jaar afbreekt, suggereert dit dat de botsing nog steeds recente gevolgen heeft.
Temperatuurverschillen en Diverse Samenstelling
Naast het staartje onthulde de James Webb-telescoop temperatuurverschillen tussen de twee puinschijven rond Beta Pictoris. Dit duidt op een diverse samenstelling van het materiaal. Het materiaal van de tweede stofschijf en het staartje blijkt warmer te zijn en vertoont gelijkenissen met het donkere, koolstofrijke, en poreuze materiaal dat eerder op het oppervlak van kometen en planetoïden in ons eigen zonnestelsel is aangetroffen.
Conclusie: Nieuwe Inzichten in Bekende Objecten
Deze recente ontdekkingen benadrukken de voortdurende verrassingen die de James Webb-telescoop biedt, zelfs bij de best bestudeerde objecten. Beta Pictoris en zijn planetaire systemen worden in een nieuw licht geplaatst, waardoor de complexiteit en dynamiek van dergelijke systemen beter worden begrepen. Deze bevindingen onderstrepen het belang van voortdurende verkenning en observatie in de astronomie.
